بازار مسکن در آستانه ورود به رکود چند ساله
بازار مسکن از تابستان سال ۹۲ وارد دوره رکودی خود شد و این روند تا ابتدای سال ۹۶ ادامه یافت. نکته حائز اهمیت این است که قیمت یک مترمربع مسکن در تهران طی دوره رکود ۴ ساله، در حول و حوش ۴ میلیون تومان ثابت ماند.
از بهار سال ۹۶ افزایش قیمت مسکن به‌صورت ملایم استارت خورد و از پاییز سال ۹۶ شتابی فزاینده به خود گرفت تا اینکه میانگین قیمت یک مترمربع مسکن در مناطق ۲۲ گانه تهران به بیش از هشت و نیم میلیون تومان در شرایط کنونی رسید که حاکی از دو برابر شدن قیمت، نسبت به ۱۸ ماه قبل (بهار ۹۶) است.
اما سوال بسیاری از فعالان اقتصادی این است که آیا این روند افزایشی قیمت، قابل ِتداوم است؟
در پاسخ باید گفت، تحلیل مدل‌های موجود، حاکی از آن است که کاهش تحرک قیمتی بازار مسکن طی ماه‌های آتی، قابل انتظار است و پس از طی شدن دوره گذار از رونق به رکود باید منتظر ورود به دوره رکود چندساله در بازار مسکن بود.
همچنین باید توجه داشت، همان‌طور که در دوره رونق بازار مسکن، شاهد صف خرید بودیم انتظار می‌رود با برچیده شدن تدریجی این صف‌ها در دوره گذار، شاهد شکل‌گیری صف فروش در دوره رکودی باشیم. فعالان بازار مسکن چه خوششان بیاید چه خوششان نیاید، قیمت مسکن با الگوی حرکت پله‌ای نمی‌تواند پیوسته افزایش یابد.
شواهد بازار مسکن حاکی از آن است که هر چه به سال آینده (۱۳۹۸) نزدیک‌تر شویم، احتمال ورود به دوره رکود بیشتر می‌شود به‌طوری که محتمل‌ترین سناریو برای بازار مسکن سال آینده، رکود است و اگر اتفاق غیر مترقبه‌ای برای متغیرهای اصلی اقتصاد (مثل ارز، رشد اقتصادی، تورم عمومی و…) پیش نیاید، رکود چند ساله در انتظار بازار مسکن خواهد بود.
سوالی که ممکن است ذهن‌ها را درگیر کند روند قیمتی مسکن در دوره رکود آتی است که هر چند صحبت کردن پیرامون آن در اقتصاد پرنوسان ایران، دارای خطای پیش‌بینی بالایی است اما سعی خواهد شد در زمان مناسب و پس از تکمیل فروض مدل اقتصادی ذی‌ربط، سناریوهای آن ارائه شود.
برای اجاره آپارتمان در اندیشه به املاک توقف مراجعه کنید.
چرا معاملات مسکن خارج از تهران شتاب گرفت؟
جدیدترین گزارش مرکز آمار از تحولات بخش مسکن نشان می‌دهد که در فصل آغازین سال جاری روند معاملات مسکن در سایر شهرهای کشور کاملاً متفاوت با تهران بوده است.
بر مبنای گزارش مرکز آمار، رصد معاملات مسکن در فصل بهار نشان می‌دهد که طی بازه زمانی مورد بررسی حجم معاملات مسکن در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال گذشته بیش از یک و نیم برابر شده است، به نحوی که معاملات در برخی استان‌ها به بیش از دو برابر بازه زمانی مشابه در سال ۱۳۹۶ افزایش یافته است.
نکته جالب توجه درباره این معاملات این است که قیمت واحد مسکن در این استان‌ها طی یک سال منتهی به زمان گزارش‌شده، کمتر از نرخ تورم افزایش یافته است. این در حالی است که طی ماه‌های اخیر قیمت مسکن در شهر تهران بدون افزایش تعداد معاملات افزایش چشمگیری داشته است.
این افزایش چشمگیر به واسطه سهم وزنی بالای تهران در معاملات مسکن در کشور منجر به افزایش حدود ۳۰درصدی قیمت ملک در کشور در بهار سال جاری در مقایسه با بازه زمانی مشابه شده است. این در حالی است که در استان‌هایی که طی بهار سال جاری شتاب معاملاتی را تجربه کرده‌اند، میزان افزایش میانگین واحد قیمت مسکن به مراتب کمتر از تهران بوده است.
بر مبنای آمارهای مرکز آمار، با وجود افزایش تعداد معاملات بخش مسکن در سه ماه ابتدایی سال جاری، شیب رشد قیمت‌ها که تا حدودی متاثر از ملتهب شدن بازار دارایی بود، در سه ماه ابتدایی سال جاری در مقایسه با سه ماه پایانی سال گذشته کاهش یافته است. بنابراین به نظر می‌رسد بخش مسکن در سایر شهرهای کشور از فاز شبه‌رکودی حاکم بر معاملات پایتخت فاصله گرفته است.
این نشانه رونق را می‌توان به چند شکل تفسیر کرد؛ از نظر رفتار سرمایه‌گذاری، بخش مسکن سهم بالایی در سرمایه‌گذاری در شهرهای کوچک‌تر کشور دارد. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاران غیرتهرانی معمولاً تمایل کمتری به پذیرش ریسک معاملات ارز و طلا دارند. بنابراین در شرایط پرتنش فعلی احتمالاً بخشی از شهروندان در شهرهای کوچک‌تر تصمیم گرفته‌اند تا با خرید دارایی در قالب مسکن از ارزش پول خود حفاظت کنند.
افزون بر این می‌توان گفت یکی دیگر از دلایل رونق معاملات مسکن در شهرهایی دیگر غیر از پایتخت شتاب‌گیری رشد قیمت‌ها در بازار مسکن تهران در ماه‌های اخیر بوده است. افزایشی که انتظار سودآور بودن معاملات مسکن در شهرهای کوچک را ایجاد کرده است چراکه سرمایه‌گذاران انتظار دارند فاز افزایش قیمت تهران با یک وقفه زمانی در سایر شهرها نیز مشاهده شود.
یکی دیگر از سناریوهای احتمالی توضیح‌دهنده تحولات معاملاتی اخیر در بخش مسکن، افزایش تمایل سرمایه‌گذاران بخش مسکن به سرمایه‌گذاری در سایر شهرها به جای پایتخت است.
صعود قیمت‌ها بدون شدت گرفتن معاملات از یک‌سو این سرمایه‌گذاران را نسبت به آینده بخش مسکن در تهران بدبین کرده است و از سوی دیگر باعث افزایش امید ریاضی سود در معادلات ذهنی این سرمایه‌گذاران در رابطه با معامله مسکن در خارج از پایتخت شده است چراکه این انتظار در ذهن سرمایه‌گذاران وجود دارد که صعود قیمتی اتفاق‌افتاده در پایتخت بالاخره به سایر شهرها نیز خواهد رسید.
اما آیا این سناریوهای احتمالی، بازار مسکن را از فاز شبه‌رکودی خارج خواهد کرد؟
برای خرید آپارتمان در اندیشه به املاک توقف مراجعه کنید.